Trong quý III/2021, ngành chăn nuôi lợn thế giới đối mặt thách thức giá giảm, chi phí leo thang. Giá lợn hơi trong nước cuối tháng 10/2021 phục hồi trở lại sau khi giảm mạnh trong quý III/2021. Do nhu cầu yếu nên nhập khẩu thịt và các sản phẩm từ thịt của Việt Nam có xu hướng giảm trong quý III/2021.

Thị trường thịt thế giới

Trong quý III/2021, ngành chăn nuôi lợn thế giới đối mặt thách thức giá giảm, chi phí leo thang. Giá lợn hơi toàn cầu có xu hướng giảm dưới tác động của sự phục hồi đàn lợn sau khủng hoảng dịch tả lợn châu Phi (ASF) tại Trung Quốc. Nguồn cung tại Trung Quốc đã phục hồi so với trước khi dịch bệnh diễn ra. Trong khi đó, giá thức ăn chăn nuôi tăng cao khiến chi phí sản xuất của các nhà chăn nuôi gia tăng. Xu hướng giảm giá tiếp tục diễn ra trong tháng 10/2021. Ngày 28/10/2021, giá lợn nạc tại Chicago, Hoa Kỳ giao kỳ hạn tháng 12/2021 dao động ở mức 72 UScent/lb, giảm 15,5% so với cuối tháng 9/2021, nhưng vẫn tăng 8,6% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong quý III/2021, giá nguyên liệu đầu vào (chủ yếu là thức ăn chăn nuôi) tăng cao và cung vượt cầu khiến giá lợn hơi đều giảm mạnh tại nhiều thị trường, ảnh hưởng chung tới chăn nuôi lợn toàn thế giới. Tại các nước có ngành chăn nuôi lớn như EU, Hoa Kỳ, Trung Quốc… người chăn nuôi cũng đối mặt với khó khăn tương tự. Phụ thuộc nhiều vào thị trường Trung Quốc, ngành thịt lợn của EU cũng đang trong tình trạng dư thừa nguồn cung, giá xuất khẩu giảm mạnh. Đáng chú ý, sản lượng thịt lợn của EU dự báo tiếp tục tăng trong năm 2021. Trong khi xuất khẩu thịt lợn của EU sang Trung Quốc và Anh giảm, thì xuất khẩu sang các thị trường châu Á như Phi-líp-pin và Việt Nam lại tăng.

Trong báo cáo quý mới nhất của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), cơ quan này ước tính đàn lợn của thế giới đạt khoảng 1.175 triệu con trong năm 2021, tăng khoảng 0,14% so với năm 2020 (tăng so với ước tính đưa ra trong tháng 4/2021 là 1.154 triệu con). Trong đó, đàn lợn của EU được dự báo tăng nhẹ 0,78% so với năm 2020, lên 271 triệu con. Số lượng lợn của Bra-xin và Mê-hi-cô tăng lần lượt 2,9% và 2,56%. Ngược lại, đàn lợn tại Hoa Kỳ và Hàn Quốc giảm xuống lần lượt 139 triệu con (giảm 2,1%) và 19,7 triệu con (giảm 1,2%).

Sản lượng thịt lợn toàn cầu dự báo tăng 5% trong năm 2021, lên 101,5 triệu tấn nhờ sự phục hồi sản xuất ở Trung Quốc và Việt Nam. Tiêu thụ thịt lợn toàn cầu năm 2021 ước tính tăng 8,46% so với năm 2020, lên 104,4 triệu tấn (tăng nhẹ 3,6% so với dự báo đưa ra hồi tháng 4/2021 là tăng gần 101 triệu tấn).

Hầu hết quốc gia đều ghi nhận tăng trưởng trong tiêu thụ thịt lợn, trừ Hoa Kỳ và Hàn Quốc giảm. Tiêu thụ tại Hoa Kỳ dự kiến giảm 2,35% xuống gần 9,8 triệu tấn, còn tiêu thụ tại Hàn Quốc giảm 0,25%, xuống 1,95 triệu tấn. USDA dự báo sản lượng lợn của Trung Quốc sẽ giảm 5% trong năm 2022 do tồn kho thấp và đàn lợn nái nhỏ hơn, sau hoạt động giết mổ đáng kể và trì hoãn tái đàn trong các tháng cuối năm 2021.

Theo thông tin từ Cơ quan thống kê Trung Quốc, sản lượng thịt lợn trong quý III/2021 của Trung Quốc tăng lên mức cao nhất trong 3 năm, sau khi các nhà sản xuất xây dựng hàng ngàn trang trại chăn nuôi lớn trong năm 2020 để tái thiết quy mô chăn nuôi lợn vốn bị thiệt hại nặng nề bởi dịch tả lợn. Sản lượng thịt lợn trong quý III/2021 đạt 12,02 triệu tấn (mức cao nhất kể từ quý III/2018 thời điểm trước khi dịch tả lợn châu Phi bùng phát tại Trung Quốc), tăng 43% so với cùng kỳ năm 2020. Trong 9 tháng đầu năm 2021, sản lượng thịt lợn của Trung Quốc tăng 38% so với cùng kỳ năm 2020, lên 39,17 triệu tấn.

Theo số liệu của cơ quan Hải quan Trung Quốc, trong 9 tháng đầu năm 2021, Trung Quốc nhập khẩu 3,14 triệu tấn thịt lợn, trị giá 8,89 tỷ USD, giảm 4,8% về lượng và giảm 0,8% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020, chủ yếu nhập khẩu từ Bra-xin, Tây Ban Nha, Đan Mạch, Hoa Kỳ và Ca-na-da… Trong đó, Tây Ban Nha là thị trường lớn nhất cung cấp thịt lợn cho Trung Quốc trong 9 tháng đầu năm 2021, chiếm 31,9% trong tổng trị giá nhập khẩu thịt lợn của Trung Quốc.

Thị trường trong nước

Trong quý III/2021, dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nặng nề đến ngành chăn nuôi trong nước. Tại nhiều địa phương, giá các mặt hàng chăn nuôi giảm mạnh, trong khi giá thức ăn chăn nuôi tăng cao, ảnh hưởng lớn đến mục tiêu tái đàn thời gian tới.

Trong quý III/2021, giá lợn hơi trung bình trên cả nước giảm mạnh 26,1% – 30% so với quý trước đó, xuống khoảng 43.000-49.000 đồng/kg. Xu hướng giảm giá tiếp tục diễn ra đến ngày 22/10/2021, đặc biệt có một số địa phương giá xuống khoảng 30.000 đồng/kg. Tuy nhiên, đến cuối tháng 10/2021, giá lợn hơi đã phục hồi nhẹ sau khi các tỉnh, thành phố nới lỏng giãn cách xã hội, cùng với những chỉ đạo kịp thời của Chính phủ, Bộ ngành. Ngày 28/10/2021, giá lợn hơi tại các tỉnh miền Bắc dao động trong khoảng 49.000 – 52.000 đồng/kg, tăng 3.000-6.000 đồng/kg so với cuối tháng 9/2021; tại các tỉnh miền Trung và miền Nam dao động trong khoảng 45.000 – 52.000 đồng/ kg, tăng 1.000-4.000 đồng/kg so với cuối tháng 9/2021.

Dự kiến thời gian tới, giá lợn hơi tiếp tục phục hồi, nhưng sẽ không có biến động lớn do lượng tiêu thụ lợn vẫn còn thấp so với mức bình quân trước khi xảy ra đợt dịch Covid-19 lần thứ 4. Ngoài ra dịp Tết nguyên đán là thời điểm được kỳ vọng giá lợn hơi tăng bởi nhu cầu của người dân cao.

Do nhu cầu yếu nên nhập khẩu thịt và các sản phẩm từ thịt của Việt Nam có xu hướng giảm trong quý III/2021. Theo tính toán từ số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong quý III/2021, Việt Nam nhập khẩu 183,56 nghìn tấn thịt và sản phẩm từ thịt, trị giá 335,72 triệu USD, giảm 18,6% về lượng và giảm 16,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Nga, Hoa Kỳ, Bra-xin, Đức và Ấn Độ là 5 thị trường lớn nhất cung cấp thịt và sản phẩm từ thịt cho Việt Nam.

Trong đó, Nga là thị trường lớn nhất cung cấp thịt và sản phẩm từ thịt cho Việt Nam trong quý III/2021 với 30,25 nghìn tấn, trị giá 63,64 triệu USD, tăng 42,1% về lượng và tăng 19,7% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.

Trong quý III/2021, Việt Nam nhập khẩu 42,02 nghìn tấn thịt lợn tươi ướp lạnh hoặc đông lạnh, trị giá 96,68 triệu USD, giảm 23,2% về lượng và giảm 26% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Nga, Bra-xin, Đức, Ca-na-da và Hà Lan là 5 thị trường lớn nhất cung cấp thịt lợn cho Việt Nam. Trong đó, Nga là thị trường lớn nhất cung cấp thịt lợn cho Việt Nam trong quý III/2021 với 15,88 nghìn tấn, trị giá 43,48 triệu USD, giảm 5,1% về lượng và giảm 9% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.

Qua số liệu cho thấy, tỷ trọng thịt lợn nhập khẩu chỉ chiếm tỷ lệ rất nhỏ so với tổng sản lượng thịt lợn tiêu thụ trong nước, phần lớn thịt lợn đông lạnh nhập khẩu được tiêu thụ tại các nhà hàng. Sức mua giảm do dịch vụ ăn uống ngoài gia đình phục hồi chậm, nguồn cung dư thừa, cùng với việc đứt gãy các chuỗi cung ứng do vận chuyển khó khăn nên khả năng thời gian tới nhu cầu nhập khẩu thịt và sản phẩm thịt sẽ tiếp tục giảm.

Với tổng đàn lợn khoảng 28 triệu con, đàn gia cầm khoảng 523 triệu con, đàn bò gần 6,3 triệu con, đàn trâu đạt 2,34 triệu con, đàn dê đạt 2,65 triệu con, cừu đạt 115 nghìn con…, Việt Nam đủ năng lực cung ứng thực phẩm cho thị trường nội địa và còn dư để xuất khẩu. Tuy nhiên thời gian qua, xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi chưa xứng với sản lượng sản xuất hàng năm là do khâu chế biến yếu và thiếu. Để xuất khẩu được sản phẩm chăn nuôi, đặc biệt là thịt lợn, cần xây dựng được thương hiệu đủ lớn của doanh nghiệp Việt Nam, trong đó phải chủ động trọn gói các khâu.